ایوان مداین را آیینۀ عبرت دان!

عصر ایران؛ مهرداد خدیر- اختصاص سومین بخش از این سلسله نوشتارها به «خاقانی شَروانی» به دو سبب است: یکی خود این شاعر و دیگری به بهانۀ توجه این روزها به ضرورت مرمت «طاق کسری» که در شکل «تاق کسرا» پارسی تر است.

هم 11 باستان شناس و معمار ایرانی که نام هایی در سطح جهانی‌اند برای مشارکت مالی و فنی اعلام آمادگی کرده‌اند وهم شماری از هنرمندان و فعالان فرهنگی در نامۀ سرگشاده یا سرگشوده‌ای از دو دولت ایران و عراق خواسته‌اند «طاق کسری را نجات دهند».

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

ایوان طاق کسری بزرگ‌ترین طاق آجری جهان است و میراث فرهنگی هر دو کشور ایران و عراق به حساب می آید و به تازگی کارزاری مردمی برای نجات فوری آن به راه افتاده و هزاران نفر ذیل نامه به وزیر میراث فرهنگی را امضا کرده‌اند.

ایرانیان البته طاق کسری را بیشتر به نام «ایوان مداین» می شناسند: بزرگ‌ترین یادگار دوران ساسانی که در تیسفون و عراق امروز واقع است.

ایوان مداین، جدای دورۀ ساسانی و جنبۀ میراثی آن به خاطر شعر مشهور خاقانی آشناست:

هان، ای دل عبرت بین، از دیده عِبَر کن هان
ایوان مداین را آیینۀ عبرت دان

یک ره ز لب دجله منزل به مداین کن
وز دیده دوم دجله بر خاک مداین ران...

امروز اما نگاه ایرانیان به مداین نه از منظر عبرت آموزی تاریخی به سبب زایل شدن قدرت ها که از حیث معماری است. چرا که این طاق آجری از نمادهای معماری ایرانی است وگرچه از سرزمن مادر دور افتاده اما یک دنیا تاریخ را در دل خود جای داده است.

شعر خاقانی اما تنها با ایوان مداین ضرب المثل نشده است. شعری از نظامی گنجوی هم با اشاره به نام خاقانی زبان زد پارسی زبانان است:

همی گفتم که خاقانی دریغاگوی من باشد
دریغا من شدم آخر دریغا گوی خاقانی

این بیت را هنگامی می خوانند که فردی عزیزی را از دست می دهد که از او بزرگ‌تر است، چه به لحاظ سنی و چه از حیث معارف و تصور نمی کرده که خود در سوگ آن عزیز بنشیند و در رثایش سخن بگوید.

هر چند شهرت اصلی خاقانی به خاطر قصیده‌های اوست اما غزلیاتی هم داشته که وقتی بدانیم بر حافظ تأثیر گذاشته نیاز به توضیح بیشتر باقی نمی گذارد:

کاشکی جز تو کسی داشتمی
یا به تو دست‌رسی داشتمی

یا در این غم که مرا هر‌دم هست
همدم خویش، کسی داشتمی

کی غمم بودی اگر در غم تو
نفَسی، هم نفَسی داشتمی

خوان عیسی بر من و آنگه من
باکِ هر خرمگسی داشتمی

ویژگی دیگر خاقانی این سات که کمتر شاعری چون خاقانی به عیسی مسیح اشاره کرده و در ابیات خود اصطلاحات مسیحی را آورده و آن بدین سبب است که مادرش پیش تر مسیحی بوده و بعد اسلام آورده است و شاید ادعای تأثیر پذیری حافظ از انجیل که به تازگی دکتر سروش مطرح کرده نیز ناشی از همین باشد.

در گفتار پیشین به سه قرن طلایی چهارم و پنجم و ششم در بیداری ایرانیان و عصر روشنایی زودتر از اروپا اشاره شد. خاقانی هم مربوط به قرن ششم است و 75 سال در این دنیای خاکی زیسته است. (از 520 تا 595 ).

این یادآوری هم ضرورت دارد که نام او(خاقانی شَروانی) و تسلط او بر زبان پارسی برخی را به این وادی اشتباه انداخته که «خاقانی شیروانی»است حال آن که به شیروان ارتباطی ندارد و در تبریز چشم از جهان بسته و هم اکنون نیز آرامگاه او در مقبره‌الشعراست.

لینک کوتاه: asriran.com/003D5t

منبع: عصر ایران

کلیدواژه: طاق کسری

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۶۸۰۸۶۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

افتتاح نمایشگاه موزه عبرت ایران در خراسان شمالی

ایسنا/خراسان شمالی نمایشگاه موزه عبرت ایران امروز (۱۴ اردیبهشت ماه) در شهرستان شیروان افتتاح شد.

استاندار خراسان شمالی در مراسم افتتاح این نمایشگاه، با اشاره به فسادهای مختلف در دوران پهلوی و مقایسه شرایط ایران پیش و پس از انقلاب، گفت: برگزاری نمایشگاه موزه عبرت، فرصت خوبی برای تبیین پیشرفت‌های انقلاب اسلامی و ظلم و ناکامی‌های رژیم ستمشاهی است.

محمدرضا حسین‌نژاد با تقدیر از دست‌اندرکاران برگزاری نمایشگاه موزه عبرت، به تصویر کشاندن ظلم و فساد دوران رژیم ستمشاهی برای نسل جوان را بسیار مهم دانست و ادامه داد: در این مسیر پاسخگویی و روشنگری مسائل در تبیین موضوعات و شفاف‌سازی آنها نقش ارزشمندی دارد.

وی بیان کرد: موزه عبرت می‌تواند برشی اجمالی از ظلم رژیم ستمشاهی را نشان دهد و اعلام کند که ملت ایران با همدلی توانست در مقابله با طاغوت و فرعون زمان خود، صبورانه، با افتخار و عزتمند پیروز شود.

حسین‌نژاد اظهار کرد: زمانی که مردم ایران فهمیدند سران طاغوت و شاهان هیچ نیستند و نوکر آمریکا هستند، در مقابل آنها به پا خاستند و به روشنگری پرداختند و شکنجه‌های بسیاری دیدند. امیدوارم نمایشگاه موزه عبرت مورد استقبال مردم واقع شود و بویژه حضور قشر جوان را در این نمایشگاه داشته باشیم تا ترویجی برای استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی باشد.

وی به وضعیت اسفبار دوران رژیم پهلوی و عمق فاجعه این دوران اشاره کرد و گفت: وقایع این دوران باید برای مردم بازگو شود و با ترسیم گذشته باید بدانیم که تاوان‌های داده‌شده برای چه چیزی بوده است.

استاندار خراسان شمالی با بیان اینکه اتحاد دینی مطابق با ارزش‌های دینی و حمایت مردم و با راهبری رهبری دینی، بصیر، دانا و آگاه مورد ارزش است، افزود: پیشرفت‌های کشور باید برای نسل جوان تشریح شود، امروز ایران به دستاوردهای بسیاری در جهان رسیده و این بیانگر حقانیت نظام جمهوری اسلامی ایران است و خیلی‌ها می‌خواهند این مهم را کمرنگ جلوه دهند.

انتهای پیام